توسعه پایدار بر پایه حفظ و نگهداری از محیط زیست همواره دغدغه مدیران و مسئولان کشور بوده اما باید توجه داشت هر منطقه و اقلیمی با توجه به پتانسیل های موجود درآن به سمت توسعه گام بردارد، محققان معتقدند که، توسعه صنایع آب بر در کویر و احداث شرکت های آلوده کننده هوا و محیط زیست در دامان بکر طبیعت هرگز نمی تواند معنای پیشرفت و آبادانی یک سرزمین باشد.
۲۹ تیرماه بود که استاندار مازندران از ساخت شرکت پتروشیمی در بندرامیرآباد با حجم سرمایه‌گذاری ۳۷۰ میلیون دلاری خبر داد.
وی در جلسه احداث شرکت پتروشیمی در این بندر که با حضور معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی پتروشیمی برگزار شد، گفته بود که پیگیری احداث پتروشیمی در بندرامیرآباد از حدود یکسال گذشته آغاز شده و بازه زمانی اجرای این پروژه چهار سال خواهد بود.
پس از انتشار این خبر در رسانه های مازندران، فعالان و سمن های محیط زیستی استان به این اقدام استانداری واکنش نشان دادند.
بر این اساس، چندی پیش، یک کارشناس محیط زیست در گفت‌وگو با ایسنا گفته بود که با آوردن پروژه های پتروشیمی و پالایشگاهی، مشکلات زیست محیطی گریبان گیر مازندران خواهد شد به طوری که باید در آینده منتظر فجایع زیست محیطی باشیم.
بابک مومنی هشدار داده بود که جنگل های شمال کشور اکنون به شدت کاهش یافته و اگر بخواهیم جنگل‌ها را با صنایع درگیر کنیم تبعات آن در سطح ملی ناگوار خواهد بود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران تاکید کرده بود که اگر قرار است که توسعه صنعتی در مازندران اتفاق بیافتد باید سراغ صنایعی نظیر صنایع غذایی برویم که با الگوی اقتصاد منطقه همخوانی داشته باشد.
پاسخ استاندار به حواشی احداث شرکت پتروشیمی
استاندار مازندران چندی پیش در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در تنکابن، در پاسخ به حواشی ایجاد شده در رابطه با مخاطره آمیز بودن احداث شرکت پتروشیمی برای محیط زیست منطقه، تصریح کرد: پیش شرط اجرای هر پروژه در استان، پیوست و ملاحظات زیست محیطی آن است.
احمد حسین زادگان با تبیین معنای توسعه پایدار گفت: تعریف توسعه پایدار این است که علاوه بر حفظ منابع محیط زیستی بتوان از ظرفیت های موجود برای توسعه و پیشرفت اقتصادی استان نیز بهره برد.
حسین زادگان با تاکید بر اینکه بدون ملاحظات زیست محیطی و رعایت دستورالعمل های محیط زیست هیچ پروژه ای در استان شکل نمی گیرد، خاطرنشان کرد: احداث شرکت پتروشیمی در بندر امیرآباد نیز از این قاعده مستثنی نیست و این پروژه به گونه ای طراحی شده که هیچ گونه آسیب به محیط زیست مازندران وارد نمی کند.
استاندار مازندران از پیگیری های صورت گرفته و اخذ موافقت معاون اول رئیس جمهور و تاکید وزارت نفت برای احداث این واحد مهم تولیدی خبر داد و افزود: مواد اولیه و سوخت مورد نیاز پروژه، گاز طبیعی و تولید این شرکت، پروپیلن بوده و هم اکنون از مواد اولیه وارداتی استان و مورد نیاز کشور است که صنایع پایین دست خود را تامین و راه اندازی می کند.
توسعه با نگاه به آمایش سرزمین و ظرفیت استان
هرچند استاندار مازندران اجرای پروژه پتروشیمی را سازگار با محیط زیست عنوان کرد اما سوال اینجاست که چرا توسعه بر مدار و محور آمایش سرزمینی و قابلیت ها، پتانسیل و ظرفیت های مازندران تنظیم و تدوین نمی شود؟ به گفته کارشناسان، شالوده استان بر دو محور کشاورزی و گردشگری بنا شده و نگهداری از منابع طبیعی و محیط زیست دغدغه نخست مازندران است؟
به گفته یک کارشناس اقتصادی، صنایع غذایی جایگاه دوم را پس از صنایع سنگین از نظر وسعت داراست که شامل صنایع استراتژیکی چون غلات، لبنیات و روغن است. این کارشناس اقتصادی همچنین معتقد است، نیاز روز افزون به غذا، کاهش منابع غذایی همزمان با رشد فزاینده جمعیت سبب شده تا امنیت غذایی امروز حرف نخست را در دنیا زده و تمامی کشورها در وهله اول به دنبال خودکفایی در این زمینه باشند.
مهدی بشارتده سلوطی در گفت و گو با ایسنا ارزش افزوده صنعت کشاورزی را همسنگ صنایع پتروشیمی دانست و تاکید کرد: برای رقم زدن اقتصاد بدون نفت با جایگزینی و صدور محصولاتی که با صنایع تکمیلی بوجود می‌آید می‌توان به جای صادرات پر دردسر نفت، در شرایط تحریم موجبات شکوفایی اقتصادی کشور را رقم زد.
وی با تاکید بر توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی که سبب شکوفایی صنعت کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده کافی می شود، خاطرنشان کرد: در وصف سودآوری و ارزش افزوده بخش کشاورزی همین نکته کافی است که فقط تکیه بر کاهش ضایعات بخش کشاورزی، حدود ۳۰ درصد یعنی پنج میلیارد دلار در طول سال صرفه جویی خواهد شد.
این پژوهشگر و استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران با برشمردن مزایای متنوع صنعت کشاورزی، خاطرنشان کرد: با توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در کشاورزی مازندران، امکان مصرف طولانی تر از فرآورده های کشاورزی میسر شده و همچنین علاوه بر ایجاد فرصت های شغلی و اشتغالزایی متنوع و بازگشت روستانشینان از شهرهای پر جمعیت، ظرفیت صادرات در کنار کاهش چشمگیر ضایعات محصولات کشاورزی ارمغان توسعه بخش کشاورزی برای استان مازندران خواهد بود.
مقایسه اجمالی مازندران و کشور هلند
هلند با مساحتی حدود ۴۱ هزار و پانصد کیلومتر مربع در اروپا کشوری است بسیار که غالب نواحی آن زیر سطح دریا بوده و توسط این کشور به منظور بهره برداری از اراضی، خشک شده و با سامانه‌های زهکشی دقیق و حساسی که شامل خاکریزها، کانال‌ها و ایستگاه‌های پمپاژ هستند، حفظ می‌شوند. هلند مقام اول پرورش و تجارتِ گُل را در جهان داراست؛ دامداری و کشاورزی نیز از پایه‌های اقتصاد هلند محسوب می‌شوند. میانگین بارش سالیانه هلند حدود ۸۵۰ میلیمتر در سال است.
حال نگاهی به مازندران می اندازیم، مساحت استان مازندران ۲۳ هزار و ۷۵۶ کیلومترمربع یعنی چیزی بیشتر از نصف کشور هلند است و همچنین به لحاظ پتانسیل کشاورزی می توان گفت حتی رتبه بالاتری از این کشور دارد. میانگین بارش سالانه استان مازندران رقمی بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیمتر است.
اما نکته اعجاب آور اینکه کشور هلند ۲.۵ برابر درآمد حاصل از فروش نفت ایران را فقط از طریق صادرات محصولات کشاورزی بدست می‌آورد. این رقم با فرض بشکه نفت ۶۰ دلاری و پیش از همه گیری ویروس کرونا محاسبه شده بود.
کارشناسان معتقدند که تنها با یک معادله ساده می توان نتیجه گرفت که استان مازندران می تواند با تکیه بر پتانسیل محیط زیستی و کشاورزی خدادادی خود حداقل یک چهارم درآمد حاصل از کشاورزی در هلند را از آن خود کند./ایسنا