به گزارش وارش نیوز ،همزمان با سرد شدن هوا در آذر ماه امسال، موج جدید و نیرومندی از بیماری آنفلوآنزا سلامت مردم در سراسر کشور را نشانه رفت. این موج که توسط یک سویه جدید و بسیار مسری از ویروس به راه افتاد، نظام‌ سلامت را هم به چالش کشید.

آنفلوآنزا یک بیماری حاد تنفسی مسری است که توسط ویروس‌های آنفلوآنزا ایجاد می‌شود. این ویروس‌ها معمولاً به سه نوع A ، B و C تقسیم‌بندی می‌شوند که نوع A و B باعث بروز اپیدمی‌های فصلی می‌شوند. بیماری با علائمی ناگهانی از جمله تب بالا، لرز، سردرد، دردهای عضلانی، خستگی شدید، سرفه خشک و گلودرد بروز می‌کند.

آنفلوآنزا از طریق قطرات تنفسی و تماس با سطوح آلوده به سرعت منتقل می‌شود و می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند ذات‌الریه شود، این بیماری به‌ویژه برای گروه‌های پرخطر شامل کودکان، سالمندان، زنان باردار و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای تهدیدکننده است.

موج شیوع آنفلوآنزا در کشور در آذر منجر به افزایش مراجعه بیماران با علائم تنفسی به مراکز درمانی شد و آمارهای رسمی از روندی صعودی و نگران‌کننده مبتلایان نسبت حکایت داشت؛ به‌طوری‌که وضعیت شیوع ویروس در برخی استان‌های کشور از آستانه هشدار نیز گذشت.

محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی ۱۹ آذر اعلام کرد که در قله پیک آنفلوآنزا هستیم که البته این فقط مختص ایران نیست بلکه در بسیاری از کشورهای جهان این مشکل وجود دارد.

وی افزود: این ویروس که به صورت ژنتیک جهش جدیدی پیدا کرده و سویه‌ای به نام سویه k در حال باز شدن و گسترش یافتن است، باید برای کاهش همه‌گیری با اقدامات بهداشتی، پیشگیری و مراقبت‌های توصیه شده می‌توان این همه‌گیری را کمتر کرد.

اکنون وزارت بهداشت بر اساس داده‌های نظام مراقبت دیده وری تنفسی دو پاتوژن آنفلوآنزا و کووید ۱۹، اعلام کرده است که تعداد مراجعان سرپایی با علائم شبه آنفلوآنزا در هفته اول دی کاهشی شده و از ۱۳.۴ در هفته آخر آذر به ۱۱.۲ درصد رسیده است همچنین تعداد مراجعان بستری با علائم شدید نیز نسبت به آذر امسال، کاهشی و به ۱۱.۳ درصد رسیده است.

آنفلوآنزا کاهشی است، اما احتمال خیز بیماری در بهمن وجود دارد

قباد مرادی رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت ایرنا در همین رابطه گفت: در هفته منتهی به هفتم دی ماه ۱۴۰۴ موارد تست مثبت آنفلوآنزا در همه افرادی که با علائم عفونت‌های تنفسی مراجعه کردند، چه به صورت سرپایی و چه بستری، کاهشی شده است.

وی ادامه داد: این میزان قبلا حدود ۳۰ درصد بود که اکنون به صورت میانگین حدود ۲۱.۵ درصد است. در سه هفته متوالی اخیر، این میزان در حال کاهش است.

مرادی اضافه کرد: شاخص دیگر، نسبت افرادی است که با علائم عفونت‌های تنفسی به صورت سرپایی به مراکز بهداشتی درمانی یا بیمارستان‌ها مراجعه کرده‌اند که به حدود ۱۱.۵ درصد رسیده و در مقایسه با زمان خیز آنفلوآنزا کاهش داشته است. به طور کلی موارد آنفلوآنزا در کشور رو به کاهش است.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار کرد: مداخلات پیشگیرانه و رعایت پروتکل‌های بهداشتی تا حدودی در این زمینه موثر بوده، اما معمولا خیز آنفلوآنزا در زمستان مورد انتظار است و هنوز به طور قطعی نمی‌توان گفت که این خیز در روزهای آتی هم کاهش خواهد بود.

مرادی گفت: چون تعداد تست مثبت در برخی استان‌ها به صورت هشدار است، پیشنهاد می‌شود مردم همچنان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. علاوه بر این خیز آنفلوآنزا، انتظار یک خیز آنفلوآنزا از بهمن به بعد داشته باشیم و امکان دارد دورهمی‌های عید نیز این خیز را تشدید کند.
 

 وضعیت مراجعان سرپایی و بستری با علائم شبه آنفلوآنزا و علائم شدید از ابتدای سال تا هفته اول دی ماه ۱۴۰۴

بر همین اساس، از میان ۲۵۱ نمونه تنفسی اخذ شده از مراجعان با علائم شبه آنفلوآنزا و علائم شدید، درصد مثبت آزمایش آنفلوآنزا ۲۱.۵ درصد و میزان آزمایش مثبت کووید ۱۹ نیز ۰.۳ درصد بوده است.

نوع ویروس آنفلوآنزای در گردش همچنان آنفلوآنزای نوع A و سویه H۳N۲ گزارش شده و نسبت نمونه‌های تنفسی مثبت از نظر کووید ۱۹ همچنان در سطح پایینی قرار دارد.

وضعیت استان‌ها به چه صورت است؟

بر اساس یافته‌های حاصل از نظام مراقبت غیر دیده‌وری، در هفته اول دی، همچنان درصد مثبت آنفلوآنزا در استان‌های هرمزگان، آذربایجان شرقی، گلستان، آذربایجان غربی، فارس، گیلان و کهگیلویه و بویراحمد بیش از ۳ برابر آستانه هشدار بالا است.

استان‌هایی مانند قم، خراسان رضوی و خراسان جنوبی که زودتر وارد موج آنفلوآنزا شده بودند، زودتر از موج خارج شده‌اند و بدیهی‌ست که اعمال به موقع مداخلات پیشگیرانه در این روند موثر بوده است.

در شرایط شیوع ویروس آنفلوآنزا همچنان رعایت موارد بهداشتی مانند شست‌وشوی مداوم دست‌ها، پرهیز از دست دادن و بغل کردن، استفاده از ماسک، رعایت اصول بهداشتی هنگام عطسه و سرفه، پرهیز از حضور در اماکن پرتجمع و بدون تهویه مناسب، ضروری است.

در همین رابطه، حسین کرمانپور رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در فضای مجازی با اشاره به روند کاهشی ابتلا به آنفلوآنزا نوشت: «این تابلوی تمام عیار همت مردمی است که هشدارها را جدی می‌گیرد و به دانسته‌ای خود در مواقع شیوع یک ویروس مهاجم مثل آنفولانزا اعتماد می‌کنند، دست می‌شویند، ماسک می‌زنند، فاصله رعایت می‌کنند و تهویه اماکن شلوغ می‌کنند و با بروز علائم استراحت می‌کنند. در اولین هفته دی ماه رنگ زرد به نقشه ایران عزیز بازگشت. خدا را شکر.»

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد که در هفته اول دی ماه ۱۴۰۴، روند ابتلا به عفونت‌های تنفسی، هم در مراجعه سرپایی و هم در بستری‌ها، کاهشی شده است. این کاهش در حالی رخ داده که آذر ماه شاهد اوج‌گیری نگران‌کننده‌ای از سویه جدید و بسیار مسری ویروس آنفلوآنزا بودیم که نظام سلامت را تحت فشار قرار داد.

بر اساس داده‌های جدید:

• درصد مراجعان سرپایی با علائم شبه آنفلوآنزا از ۱۳.۴ درصد در هفته آخر آذر به ۱۱.۲ درصد در هفته اول دی رسیده است.
• همچنین، درصد بستری‌ها با علائم تنفسی شدید نیز کاهشی و به ۱۱.۳ درصد رسیده است.

مروری بر موج آنفلوآنزای آذر ماه

آنفلوآنزا یک بیماری حاد تنفسی است که توسط ویروس‌های نوع A و B ایجاد شده و با علائمی ناگهانی نظیر تب بالا، لرز، سردرد شدید، خستگی مفرط، سرفه خشک و گلودرد خود را نشان می‌دهد. این بیماری از طریق قطرات تنفسی به سرعت منتقل شده و برای گروه‌های پرخطر (کودکان، سالمندان، زنان باردار و بیماران زمینه‌ای) می‌تواند عوارضی جدی مانند ذات‌الریه به همراه داشته باشد.

در آذر ماه، با شیوع یک سویه جهش‌یافته جدید (سویه K)، کشور با موج قدرتمندی از این بیماری مواجه شد و آمارهای مراجعه به مراکز درمانی به طور نگران‌کننده‌ای افزایش یافت. وزیر بهداشت نیز در اواسط آذرماه، کشور را در قله پیک آنفلوآنزا اعلام کرده بود.

کاهش آمارها و هشدارهای پیش رو

قباد مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، تایید کرد که میزان تست‌های مثبت آنفلوآنزا در سه هفته متوالی در حال کاهش بوده است؛ به طوری که این آمار از حدود ۳۰ درصد به طور میانگین به ۲۱.۵ درصد رسیده است.

وی تأکید کرد که رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کاهش این موج مؤثر بوده است. با این حال، وی هشدار داد:

1. خیز مجدد در بهمن: از آنجا که آنفلوآنزا یک بیماری فصلی است، هنوز انتظار موج دیگری در بهمن ماه وجود دارد.
2. تأثیر دورهمی‌ها: تجمعات احتمالی در زمان عید (دورهمی‌های بهمن ماه) می‌تواند این خیز مجدد را تشدید کند.
3. استان‌های پرخطر: در استان‌هایی مانند هرمزگان، آذربایجان شرقی، گلستان، آذربایجان غربی، فارس، گیلان و کهگیلویه و بویراحمد، درصد موارد مثبت همچنان بیش از سه برابر آستانه هشدار است.

نتیجه‌گیری و توصیه‌ها:

با وجود کاهش فعلی و بازگشت رنگ زرد به نقشه کشور (طبق اظهارات رئیس روابط عمومی وزارت بهداشت)، همچنان رعایت نکات پیشگیرانه مانند شستشوی مداوم دست‌ها، استفاده از ماسک در اماکن شلوغ و اطمینان از تهویه مناسب فضاها ضروری است. سویه غالب در گردش همچنان آنفلوآنزای نوع A (سویه H3N2) گزارش شده است، در حالی که تست مثبت کووید-۱۹ همچنان در سطح پایینی (۰.۳ درصد) قرار دارد.