با مصرف خودسرانه و بیرویه آنتیبیوتیکها؛
برای مبارزه با میکروب ها بی سلاح می شویم
نشست خبری در هفته جهانی آگاهی از مقاومت میکروبی با حضور وزیر بهداشت، معاونان وی و تعدادی از پزشکان و دستاندرکاران حوزه بهداشت و درمان برگزار شد. این نشست فرصت مناسبی بود تا مهمترین نکات مورد نیاز جامعه درباره شیوع بیماریهای فصول سرد و نیز فرهنگ غلط مصرف خودسرانه دارو مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
|
به گزارش وارش نیوز : وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که در این مراسم حاضر بود، با اشاره به فراگیر شدن ابتلا به آنفلوآنزا و سویههای کرونا در هفتههای اخیر گفت: آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی شناخته شده است و درمان آن مبتنی بر مراقبتهای بهداشتی، اقدامات حمایتی و پیشگیری از انتقال بیماری است، تجویز آنتیبیوتیک در این زمینه نهتنها ضروری نیست، بلکه هزینهزا و غیرعلمی است. محمدرضا ظفرقندی در حاشیه نشست «هفته جهانی آگاهی از مقاومت میکروبی» (۱۸ تا ۲۴ نوامبر برابر با ۲۶ آبان تا سوم آذر) با تاکید بر ضرورت مدیریت مصرف آنتیبیوتیک در کشور افزود: مصرف آنتیبیوتیک در ایران نسبت به بسیاری از کشورها بیش از حد است و این روند میتواند در سالهای آینده نسل جوان و کودکان امروز را با خطر جدی مقاومت میکروبی مواجه کند. وی با بیان اینکه مصرف بیرویه موجب کاهش اثرگذاری داروهای موجود و نیاز به ورود آنتیبیوتیکهای جدید میشود، اظهار کرد: اگر این روند ادامه پیدا کند، حتی داروهای پیشرفته نسل جدید هم در صورت مصرف غیرمنطقی با مقاومت میکروبی مواجه خواهند شد و چرخه خطرناک مقاومت دوباره تکرار میشود.
وزیر بهداشت، فرهنگسازی و آموزش را اولین اقدام ضروری در این زمینه دانست و افزود: لازم است آموزش صحیح به مردم و همچنین آموزش مستمر به همکاران نظام سلامت ارائه شود تا مشخص باشد در هر بیماری چه نوع آنتیبیوتیکی، با چه دز و در چه تعداد باید تجویز شود. این آموزشها باید در دورههای بازآموزی و آموزش مداوم پیوسته تکرار شود، زیرا علم دائما در حال تغییر است. ظفرقندی با تاکید بر نقش نظارتی وزارت بهداشت و بیمهها گفت: معاونت درمان، سازمان غذا و دارو و بیمهها باید با تجویزهای بیرویه و غیرمنطقی مقابله کنند، نسخهها باید بر اساس گایدلاینهای علمی تنظیم شود و بیمهها مسئولیت دارند از تجویز داروهای غیرضروری جلوگیری کنند.
وی با اشاره به اینکه بیماریهایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا کاملا ویروسی هستند و آنتیبیوتیک در آنها اثر ندارد، افزود: تجویز آنتیبیوتیک برای آنفلوآنزا مصداق بارز مصرف غیرمنطقی است، داروخانهها نیز نباید برای بیماریهای ویروسی آنتیبیوتیک ارائه کنند و مردم نباید خودسرانه برای تهیه این داروها اقدام کنند.
لزوم کنترل مصرف خودسرانه دارو از داروخانهها
وزیر بهداشت همچنین به لزوم نظارت دقیق بر تجویز در داروخانهها اشاره کرد و افزود: در بسیاری از کشورهای دنیا بیمهها کنترل نسخهها را بر عهده دارند، نسخهنویسی الکترونیک باید به گونهای طراحی شود که افرادی که در رشته خاصی تبحر ندارند امکان تجویز آنتیبیوتیکهای نسل جدید را نداشته باشند، این موضوع باید در راهنماهای بالینی بیمهای تعریف شود و مصرف خودسرانه آنتیبیوتیک نیز از سطح داروخانهها کنترل شود.
ظفرقندی با اشاره به پیشبینیهای جهانی درباره پیامدهای مقاومت میکروبی گفت: اگر روند فعلی در جهان ادامه پیدا کند، طی ۱۰ سال آینده بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار هزینه و حدود ۱۰ میلیون مرگومیر ناشی از مقاومت میکروبی رخ خواهد داد، این موضوع یک چالش جهانی و یک ضرورت ملی است که باید در وزارت بهداشت، بیمهها و همه نهادهای مرتبط با جدیت دنبال شود. وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: دستورالعملهای لازم در معاونتهای مختلف وزارت بهداشت و بیمهها در حال تدوین و پیگیری است و امیدواریم به خروجیهای عملیاتی و اثرگذار برای کنترل مصرف آنتیبیوتیک در کشور منجر شود.
رشد نگرانکننده مقاومت میکروبی در جهان
معاون بهداشت وزارت بهداشت نیز با هشدار نسبت به رشد نگرانکننده مقاومت میکروبی در جهان، به جایگاه نامطلوب منطقه مدیترانه شرقی در مرگ کودکان زیر پنج سال ناشی از مقاومت میکروبی اشاره کرد و توجه فوری به تجویز منطقی آنتیبیوتیکها و اجرای برنامههای جهانی کنترل این تهدید خاموش را خواستار شد. علیرضا رئیسی دیروز در مراسم «هفته جهانی مقاومت میکروبی» که در وزارت بهداشت برگزار شد، اظهار کرد: مقاومت میکروبی، یک موضوع مهم است و باید در کانون توجه قرار گیرد. میزان مقاومت میکروبی در کشورهایی با سرانه درآمد پایین یا متوسط، بیشتر است. وی درباره مرگهای منتسب به مقاومت میکروبی در سطح جهان توضیح داد: میزان مرگ منتسب به مقاومت میکروبی در سطح جهان، یک میلیون و ۱۴۰هزار نفر است؛ در حالی که میزان مرگ منتسب به کووید از زمان آغاز همهگیری تا اکتبر ۲۰۲۵، هفت میلیون و ۱۰۳هزار نفر است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: میزان مرگ منتسب به HIV حدود ۶۳۰هزار و مالاریا ۶۰۸هزار نفر در سطح جهان است. رئیسی با بیان اینکه ایران در منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت قرار دارد، گفت: میزان مرگومیر ناشی از مقاومت میکروبی برای کودکان کمتر از پنج سال در سطح جهان حدود ۱۶ تا ۱۷ درصد است؛ اما این میزان در منطقه مدیترانه شرقی حدود ۳۵ درصد است. منطقه مدیترانه شرقی از نظر مرگومیر کودکان کمتر از پنج سال به دلیل مقاومت میکروبی در جایگاه دوم مناطق سازمان جهانی بهداشت قرار دارد. او ادامه داد: میزان مرگهای منتسب به مقاومت میکروبی ۱۹۳هزار نفر و مرگهای مرتبط به مقاومت میکروبی نیز ۸۴۰هزار نفر است.
معاون وزیر بهداشت با هشدار از افزایش مرگومیر ناشی از مقاومت میکروبی طی سالهای آینده توضیح داد: پیشبینی میشود که میزان مرگومیر ناشی از مقاومت میکروبی به ۱۰ میلیون نفر در سطح جهان در سال ۲۰۵۰ میرسد. این در حالی است که میزان مرگومیر ناشی از سرطان در سطح جهان حدود هشت میلیون و ۳۰۰ هزار نفر است. اگرچه توجه به سرطان نیز بسیار حائز اهمیت است اما باید به مقاومت میکروبی بسیار توجه کنیم. او درباره پیامدهای مقاومت میکروبی برای مبتلایان به سرطان تحت درمان گفت: مقاومت میکروبی میتواند سبب افزایش سه برابری بیماران مبتلا به سرطان تحت درمان باشد. حضور طولانیمدت این گروه از بیماران در بیمارستانها میتواند دلیل افزایش مرگومیر ناشی از مقاومت میکروبی در مبتلایان سرطان باشد.
هزینه تریلیون دلاری مقاومت میکروبی
رئیسی درباره دیدگاههای بانک جهانی درباره مقاومت میکروبی اظهار کرد: بانک جهانی پیشبینی کرده که ۲۸ میلیون نفر از جمعیت جهان به دلیل مقاومت میکروبی به زیر خط فقر میروند و میزان صادرات در سطح جهان نیز ۳.۵ درصد کاهش مییابد. میزان هزینههای تحمیلی ناشی از مقاومت میکروبی یک تریلیون دلار است. او با بیان اینکه دیدگاه در ارتباط با مقاومت میکروبی بایدonehealth باشد، اظهار کرد: هنگامی که سخن از آلودگی میکروبی به میان میآید، موارد مختلف مانند زمین، غذا، آلودگی هوا در کانون توجه قرار گیرد.
معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه تجویز آنتیبیوتیکها در کشورمان بسیار زیاد است، تصریح کرد: افزایش شیوع آنفلوآنزا به ویژه در کودکان را تجربه میکنیم. در چنین شرایطی، پزشکان باید نسبت به موضوع تجویز آنتیبیوتیکها دقت کنند. رئیسی درباره برنامههای جهانی برای کنترل مقاومت میکروبی گفت: افزایش آگاهی و بهبود رفتار، تقویت نظام مراقبت و شبکه تشخیصی، تشدید برنامههای پیشگیری و کنترل عفونت در تمامی بخشها، سرمایهگذاری در زمینه تحقیق و نوآوری، تقویت تولیت برنامه به صورت چند بخشی و غیره از برنامههای جهانی برای کنترل مقاومت میکروبی است. معاون وزیر بهداشت درباره تعهدات کشورها در راستای مقاومت میکروبی در دومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل گفت: کاهش مرگ ناشی از مقاومت میکروبی به میزان ۱۰ درصد تا سال ۲۰۳، افزایش سهم آنتیبیوتیکهای گروه Access به حداقل از ۷۰ درصد کل آنتیبیوتیکهای مصرفی، دسترسی به آب آشامیدنی سالم و فاضلاب بهداشتی، مدیریت صحیح پسماند، برآورده کردن حداقل الزامات برنامههای پیشگیری به میزان حداقل ۹۰ درصد و مصرف منطقی و سرمایهگذاری برای تسهیل دسترسی برابر به داروهای ضدمیکروبی و گزارش نظام پایش مقاومت و مصرف داروهای ضدمیکروبی در تمام بخشها جزو تعهدات کشورهاست.
ضمیمه :