آسیبهای اجتماعی از مهمترین دغدغههای آحاد مردم و مسئولین بوده و مختص به زمان و مکان خاصی نمی باشد. در این میان پدیده کودکان و نوجوانان کار و خیابانی یکی از آسیبهای جدی جامعه محسوب میشود. کودکان و نوجوانان جز اقشار آسیب پذیر جامعه محسوب میشوند و به واسطه جنسیت، سن و یا گاهاً شرایط خانوادگی نامناسب، در معرض انواع بزهدیدگی و بزهکاری قرار میگیرند. در این میان وضعیت کودکان و نوجوانان کار و خیابانی بسیار بدتر از افراد عادی است و از این رو این مسئله مورد توجه قانونگذاران و نظام سلامت و رفاه ایران قرار گرفته، به نحوی که بسیاری از سازمانها مسئول رسیدگی به امور این دسته از افراد و پیشگیری از بزهدیدگی و بزهکاری آنان میباشند و در این میان سازمانهای شهرداری و به خصوص بهزیستی بیشتر از دیگر سازمانها مسئولیت کودکان و نوجوانان کار و خیابانی را بر عهده دارند.
در مقررات خاص به وظایف سازمان بهزیستی و شهرداری در خصوص کودکان و نوجوانان خیابانی اشاره شده است. و هر یک از این دو سازمان در مورد کودکان و نوجوانان خیابانی فعالیت هایی را بر عهده دارند. سازمان شهرداری در مورد جمع آوری متکدیان که بعضاً کودکان و نوجوانان کار جزءشان می باشد و سازمان بهزیستی در خصوص نگهداری و مراقبت از کودکان و نوجوانان خیابانی و همچنین اقدامات و مداخلات مربوط به ساماندهی این کودکان و خانواده آنها نقش مهمی در این راستا بر عهده دارند. در ادامه پیشنهاداتی برای کاهش و کنترل پدیده کودکان کار و خیابانی ایراد میگردد:
- لزوم پرداختن به مداخلات خانواده محور، بهطوریکه سبب تقویت و توانمندسازی خانواده گشته و مانع جدایی کودک از خانواده گردد.
- ضرورت توجه به سکونت گاه های رسمی با یک نگاه علمی و کاربردی و اجتناب از نگاه بوردیزلی (تخریب این نواحی)
- اهمیت به مقوله پی گیری در جنبه های آموزشی، بهداشتی، فرهنگی و اشتغال کودکان کار و خیابانی تا مرحلة توانمندسازی کامل این کودکان.
- همکاری کلیه دستگاههای اجرایی اعم از شهرداری، دادگستری، نیروی انتظامی و غیره در پرداختن به مقوله کودکان کار و خیابانی.
- ترسیم نقشة آسیب های اجتماعی شهرستانی با تمرکز بر پدیده کودکان خیابانی.
- رصد پدیدة مهاجرت در شهرها و نظارت دستگاههای اجرایی مرتبط بر خانواده مهاجرین
- لزوم ایجاد شبکه شناسنامه اجتماعی کودکان کار و خیابانی برای شناسایی دقیق ترین کودکان
- لزوم اهمیت به مراکز نگهداری کودکان کار و خیابانی در نهاد بهزیستی و شهرداری
- توجه جدی به مقوله آموزش و همچنین فرهنگسازی میان کودکان کار و خیابانی و نیز خانوادههای آنها
- اهمیت به تشکل های غیر مردمی و مؤسسات داوطلب، خیریه و خودجوش در پرداختن به پدیده کودکان کار و خیابانی
سید آیت الله موسوی
فعال اجتماعی
ضمیمه :