🔹وضع اسفناک فعلی کارونسرای گدوک  :
کاروانسرای گدوک سوادکوه علیرغم راحتی دسترسی که حدود 200 متر از جاده تهران _ شمال در محور سوادکوه فاصله دارد، مورد بی مهری محض مسئولین امر قرار گرفت،  اگر همین وضع تاسف بار ادامه یابد شاید در سال‌های آتی با ویرانه های بقایای کاروانسرا روبرو شویم، در کمال ناباوری کاروانسرایی که به قدرالسهم خود  می تواند گویای فرهنگ، تمدن و معماری ایرانیان باشد، منزلت آن در حد گاراژ نگهداری خودروهای فصلی سنگین دیزلی، برخی از دستگاه‌های برقی و منبع سوخت راهداری،نقش بستن دوده های اگزوز ماشینهای دیزلی بر دیوار و طاق، ریزش و رانش در قسمت‌هایی از کاروانسرا ، بوته زار شدن گنبدهای سقف بر اثر رویش گیاهان  خودرویش، کور کردن بعضی از نورگیرها بوسیله بلوک، و در جوار سیلوهای نمک زمستانی تنزل یافته است، هرچند انتقاد جدی به مسئولین راهداری بابت این امر  وارد هست اما از طرف دیگر اگر  راهداری مازندران از سال 1348 تولیت آنرا بعهده نداشت و کارکنان راهداری سوادکوه حریم آنرا حصارکشی نمی کردند و پاسدار حرائم آن نبودند، معلوم نیست تااین زمان به لحاظ اشتیاق ویلاسازان و هجوم حفاران غیرمحاز، چه سرنوشتی بر کارونسرای گدوک حاکم بود

🔹قدمت راه سنگ فرش اصفهان _ مازندران و تاریخ احداث کارونسرای گدوک :
 براساس کتاب‌های معتبر سفرنامه نویسان ایرانی و خارجی، نزدیک به 400 سال پیش  شاه عباس صفوی بعد از برقرار نمودن آرامش نسبی داخلی تبرستان ، جهت دستیابی برای دادوستد ابریشم و برنج، همچنین تجارت با کشورهای شمالی ایران، به میرزا محمدتقی (ساروتقی) وزیر مازندران سده های گذشته تبرستان استانی پهناور بود_  از اصفهان تا اشرف البلاد (بهشهر ) را سنگ فرش نماید سپس برای راحتی کاروان ها بر اساس اقلیم هر منطقه نسبت به احداث کاروانسراها اقدام نمایند که حدود 370 سال پیش کارونسرای گدوک، ورسک، هفت تن در حوزه سوادکوه احداث گردید اما اثری از آثار دو کارونسرای دیگر پیدا نیست

🔹کارونسرای گدوک، پیشانی ورودی به سوادکوهِ مازندران قابل ارتقائ به موزه مردم شناسی :

معماری، طراحی کاروانسرای گدوک،اشکال هندسی، سالنها، رواق حجره ها و شبستان ها بگونه ای است که بعد از کاوش و پژوهش، می توان این مکان را جهت معرفی  فرهنگ، آداب، رسوم، منسوجات محلی، صنایع دستی  به موزه مردم شناسی ارتقائ داد و هنر مردمان دماوند، فیروزکوه، سوادکوه، قائم شهر، ساری تا بهشهر را در معرض دید قرار داد

🔹شاهکار معماری :  
کاروانسرای گدوک  حدود 1600 متر بنا می باشد این ابنیه تاریخی شامل سه شبستان شمالی، جنوبی و مرکزی هست، با رواق های متعدد و نورگیرهای که به شکل هنرمندانه طراحی گردیدند، دالان‌هایی که بعضی از دالانها بهم مرتبط می باشند، طاق های هندسی، رواق و نورگیر و بعضی طاق تو دیواری، جلوه ای خاص به آن داده است

🔹شکوه در طاق و گنبد :
طاق زنی با آجر و مصالح لاشه سنگ و ساروچ، نقشینه نگارهایی که برروی آن باقیست با طراحی معماری ایرانی و اسلامی، نمایشی از سَبک معماری و مهندسی منحصر بفرد دوره صفویان را تداعی می کند و گنبد های آن هر چند غرق در بوته ها می باشد اما معماری ایرانی اسلامی را به رخ می کشد

🔹ابنیه های جانبی :   
بقایای ابنیه جانبی، مطبخ و آب انبار در پشت کارونسرا بصورت مخروبه ای به چشم می آید

🔹پی، کف، ستون و ضخامت جداره دیوارها :
عمق پی و کف سازی بگونه ای عملیاتی شد که در مقابل ریزش و رانش احتمالی مقاوم باشد و تحمل وزن ابنیه را داشته باشد با ساروچ و سنگ چین ویژه مناطق کوهستانی سردسیر مهندسی گردید، اشکال هندسی و جانمایی ستون‌های تو دیواری ضخامت حدود یک متری دیوارها 4 قرن مهربانی و ناملایمات را تحمل کرده اند

🔹تامین آب :
در فاصله حدود دو کیلومتری از شاه چشمه گدوک آب آن بوسیله سفال‌های مخصوص هدایت می شد که در بررسی های احمد باوند سوادکوهی تصاویری از سفالهای مخصوص هدایت آب گویاست

🔹کاربرد کارونسرای گدوک :
کارونسرای گدوک به دستور شاه عباس صفوی اول، در مسیر راه سنگ فرش اصفهان _ مازندران جهت پناهگاه، استراحت و اتراقگاه کاروانیان ساخته شد  

🔹اسناد ثبتی مالکیت گدوک  :

براساس اطلاعات مندرج در کتاب کاروانسرای گدوک، تاریخ معماری باستان شناسی، محمد کشاورز دیوکلایی، مهدی خلیلی،گدوک  تا سال 1310 دوراهی کتالون _حدود 3 کیلومتر بعد از کاروانسرای گدوک به سمت تهران،بنام سوادکوه ثبت شد، حوزه

راه آهن گدو

ک حدود 2 کیلومتر بعد از کاروانسرا بنام راه آهن شمال ثبت شد ، سال 1348 مجموعه کارونسرای گدوک به راهداری مازندران تحویل و ثبت سند مالکیت شد ، سال 1355 مراتع گدوک در جنگلداری مازندران به ثبت رسید همچنین در سالهای 81 و 72  برای مازندران ثبت سند گردید،بر اساس مطالب کتاب مذکور نامه شماره 98201/1/4 دفترتقسیمات کشوری به یکی از کمیسیونهای هیات وزیران بااین موضوع که تاسیسات مستقر در حدفاصل فیروزکوه و سوادکوه در استان مازندران قرار دارد و مکاتبات وزارت راه نیز گویای همین موضوع است در 18
آذر 1375 نیز در  روستای گدوک در دهستان پشتکوه فیروزکوه قرار گرفت،
 بدیهی است مردمان سوادکوه و فیروزکوه، همگی با افتخار در زیر پرچم با صلابت ایران قرار دارند و همچو دیگر هموطنان عزیز خواهان عظمت و اقتدار ایران اسلامی در تمامی سنگرهای فرهنگی، اقتصادی،و... هستند و با قرابتی دیرینه، اشتراک فرهنگی، زبانی، و از احترام و برادری با همدلی خواهان توسعه بیش از پیش کشور هستند و متفق القول خواستار توجه جدی به کاروانسرای گدوک هستند

🔹آخرین مرمت :
براساس سفرنامه ناصرالدین شاه و سفر نامه نویسان و سیاحان خارجی و داخلی،  در زمان قاجار قسمت‌هایی از کارونسرای گدوک آوار گردید اما حدود 80 سال پیش مورد مرمت قرارگرفت

🔹انتظار جهت بهره برداری و شروع بکار میراث فرهنگی  :
با توجه به اینکه مجموعه یاد شده سندمالکیت و  بهره برداری آن در ید اداره کل راهداری مازندران می باشد و پیشانی ورودی به استان مازندران و شهرستان سوادکوه  محسوب می شود، انتظار می رود وزیر میراث فرهنگی، گردشگری وصنایع دستی، معاون میراث فرهنگی، پژوهشکده میراث همچنین وزیر راه و شهرسازی (بواسطه سند مالکیت راهداری مازندران )، با وجود ثبت کارونسرای گدوک در سال 1379در فهرست آثار ملی  در موقعیت دهستان  پشتکوه فیروزکوه ثبت گردید ، دستور کاوش، پژوهش و ارتقائ به موزه مردم شناسی و در اختیار قرار دادن بودجه لازم را به میراث فرهنگی مازندران(بادرنظرگرفتن مالکیت وحریم راهداری مازندران همچنین ورودی این استان) صادر فرمایند

🔹نجات کاروانسرای گدوک و اشتغالزایی :  
اگر وزیر میراث فرهنگی بودجه لازم برای کاوش و مرمت کارونسرای گدوک و مجوز موزه مردم شناسی را صادر نماید، موزه مد نظر می تواند عامل اشتغال حدود 50 نفر در غرفه ها، اداری و انتظامات به انضمام نمایشگاه جانبی شود که نمایشگاه مکان مناسبی برای بازار صنایع دستی  لحاظ می شود

🔹کاروانسرای گدوک می تواند عامل ارز آوری و جلوگیری از خروج ارز شود  :  

سالانه دهها هزار ایرانی جهت سیاحت به دیگر کشورها سفر می کنند و این سفرها موجب خروج ارز می شود، اگر توجه به  اماکن باستانی نظیر قلعه شاه فیروز فیروزکوه، کارونسرای گدوک، غاردژ اسپهبد خورشیدسوادکوه، ابنیه های تاریخی، جاذبه های گردشگری طبیعی و زیارتی، صنایع دستی، هنر، منسوجات و... محلی نماییم، سالانه شاهد جذب هزاران توریست خارجی و ترغیب صدها هزار ایرانی به گردشگری داخلی خواهیم بود که نتیجه آن ارز آوری، جلوگیری از خروج از ارز، معنا کردن جهش تولید و یکی از راه‌های رهایی از اقتصاد تک محصولی نفت خواهد بود لذا اقدام فوری وزرای ذی ربط در اختصاص بودجه برای کاروانسرای گدوک جهت کاوش و پژوهش و ارتقائ به موزه مردم شناسی و احترام به میراث ماندگار نیاکان، ضروری به نظر می رسد

🔹نگارنده یادداشت تحلیلی کارونسرای گدوک پیشانی ورودی مازندران دیگر تاب بی مهری ندارد ، ورود یا سکوت احتمالی، نمایندگان مجلس، فرماندار و استاندار را در نجات کارونسرای گدوک در میزان علاقه مندی و باور یا عدم باور ایشان به نقش میراث فرهنگی در جهش تولید و توجه به میراث ماندگار سرزمین، ارزیابی خواهد کرد

شیوه تنظیم  یادداشت :
بازدیدهای میدانی از کارونسرا، گفتگو با صاحبان تجربه، بهره گیری از کتاب کاروانسرای گدوک، تاریخ، معماری و باستان شناسی اثر مشترک محمدکشاورز دیو کلایی و مهدی خلیلی، بهره گیری از بعضی از کتب سفرنامه، همراهی دکتر سمیه براری پایین لموکی، عکس هایی از آرین شهمیر شورمستی، محمدکشاورز دیوکلایی،

🔷تنظیم یادداشت تحلیلی از عبدالله شهمیر شورمستی