بنابراین نیاز است تا خود نیز به روز شده و با ابزار و امکانات امروزی به میدان مبارزه با مجرمان بیاید به همین دلیل است که پژوهش های علمی یکی از اولویت ها و برنامه های مهم پلیس است.
از سوی دیگر امنیت بزرگترین سرمایه هر کشوری است و باید هر گونه هدف گذاری در مسیر توسعه، تحقق و تقویت در این مسیر حرکت کند چرا که لازمه پیشرفت هر کشوری دستیابی به مقوله های علمی است و کشورها برنامه و بودجه خود را براین اساس تعیین می کنند.
رشد علم و فناوری همه پارادایم های ( الگو و عرف ) حاکم بر جهان و زندگی بشریت را دستخوش تغییر قرار داده و ماهیت بسیاری از پدیده ها نیز در حال دگرگونی است در شرایط کنونی شیوه های سنتی در حال تضعیف هستند و به نوعی روش های موجود و سنتی دیگر پاسخگوی مسائل امروز و آینده نیست.
پلیس باید به ابزار نوین متکی باشد تا بتواند رویکرد پیشگیری و اقدامات پیشدستانه را به شکل مطلوبی دنبال و اجرایی کند بر این اساس به دنبال توسعه تعاملات خود در سطوح مختلف با مراکز علمی، دانشگاهی و پژوهشی کشور بوده زیرا معتقد است دستیابی به پلیس هوشمند و هوشمندسازی پلیس مستلزم تعامل نیروی انتظامی با مراکز علمی و دانشگاهی کشور است.
یکی از راه های استفاده پلیس از علم و پژوهش همان هوشمند سازی است که همه کشورها به دنبال آن هستند زیرا اشراف اطلاعاتی، هوشمندسازی تجهیزات، تربیت نیروهای متعهد و متخصص به موفقیت پلیس منتج می شود بر این اساس نیروی انتظامی نیز بنا دارد برای توسعه امنیت، تمام توان و ظرفیت خود را به کار گیرد و در زمینه هوشمند سازی عقب نماند.
پلیس علمی یا " کشف علمی جرایم" از جمله شاخه های مهم علوم جرم یابی و به تبع آن " علوم جنایی تجربی" است. تا اواخر قرن ۱۹ شیوه کشف جرایم و دستگیری مجرمان در کشورهای مختلف، چندان تفاوتی با هم نداشت و افراد پلیس پس از حضور در محل وقوع جرم و استماع شهود و تهیه صورت مجلس در صورت امکان به دستگیری مجرم یا متهم اکتفا می کردند به تدریج پلیس کشورهای مختلف برای مبارزه با بزهکاری و کشف جرایم و دستگیری مجرمان به روش های خاص علمی متوسل شدند.
در نتیجه علم جدیدی تحت عنوان "پلیس علمی" یا "پلیس تکنیک" به علوم جدید افزوده شد. برخی عقیده دارند که پلیس علمی رشتهای از علوم جرم یابی بوده و علم مستقلی محسوب نمیشود. بعضی دیگر نیز پلیس علمی را علم کشف بزه و شناسایی و تعقیب بزهکاران تعریف کردهاند.
به هر حال بررسی پیرامون شیوه های ارتکاب جرم و وسایلی که برای انجام دادن آن به کار رفته و آثار و نشانه هایی که از مجرم باقی مانده است، موضوع مطالعات پلیس علمی است.
تشخیص جعل و اسناد مجعول، تعیین نوع اسلحه در ارتکاب جرم، تهیه تصویر مجرم براساس اظهارات گواهان و سرانجام بررسی آثار انگشتان در " انگشتنگاری" از جمله زمینه های اصلی تحقیقات پلیس علمی است .
یکی از قدیمیترین علومی که در مأموریت های پلیس تخصصی کاربرد دارد، روانشناسی است. این علم در ابعاد گوناگون خود را در مأموریت نمایان میسازد. جرایم خشونتباری؛ همچون: قتل، سرقت مسلحانه و... و بررسی صحنه های این گونه که همراه با نوعی خشونت روحی است، موجب میشود کارکنان دچار مشکلات روحی و روانی شوند و این جاست که وجود روان شناس، میتواند آسیب دیدگان را بهبود بخشد تا دوباره به کار برگردند.
در کشف علمی جرم که از همه ی علوم مرتبط سود میجوید، نمی توان نسبت به علم روانشناسی بیتفاوت بود این علم به صورت تجربی در پلیس های تخصصی از سابقهی دیرینه برخوردار است.
پليس ميبايست با درنظر گرفتن اقتضائات اجتماعي و انتظامي و الزامات اجرايي قوانين جديد، امنيت، آسايش و رفاه مورد انتظار جامعه را پوشش دهد. اما تغييرات كاركردي پليس برحسب ملزومات نوين اجتماعي و حركت به سمت پليس علمي و حرفهاي، نيازمند اقدامي عملي است.
لذا اين نيرو بايد توجه ويژهاي به بحث مديريت دانش و استفاده از ظرفيتهاي دانشگاهي داشته باشد اعتقاد به اصل دانش محوري، ميتواند نيروي پليس را در عرصه جامعه از آسيبهاي وارده از عدمشناسايي متغيرهاي نامفهوم برطرف دارد و مديريت مطلوبي درخصوص آسيبهاي اجتماعي از خود برجا گذارد.
بنابراين در يك جمع بندي، پليسي، حرفهاي، علمي و مطلوب خواهد بود كه سعي كند با مديريت دانش و افزايش آگاهي و اطلاعات خود، همه ابزارهاي اعمال نظم و مقررات و تأمين امنيت در همه شرايط را در خود بهوجود آورد و هر زمان به مقتضاي شرايط، بهترين رويكرد و ابزار و كم هزينهترين و مؤثرترين آنها را به خدمت گيرد تا امنيت پايدار جامعه هرروز پايدارتر شود و ميزان جرايم و آسيبهاي اجتماعي كاهش پيدا كند.
تهیه کننده: سرهنگ سید جعفر ساداتی
پ/