با توجه به محدود نبودن فضاي مجازي به مکان و زمان خاص، استفاده روز افزون آحاد جامعه از اين فضا، امکان حضور افراد با چهره های غیرواقعی و فریبکارانه و در نهایت سهولت و گستردگی ارتکاب انواع و اقسام سوء استفادهها و کلاهبرداریها در این فضا، با جرایم و کلاهبرداریهای بسیاری در این فضا مواجه هستیم که تبعات ناشی از آن خيلي گسترده تر از فضاي فيزيکي است.

کلاهبرداری اینترنتی همانند سایر جرایم، خسارات جبران ناپذیری بر اشخاص، سازمانها و دولتها وارد میکند و امنیت کاربران را به خطرمیاندازد.

امروزه مشاغل و فعالیتهای اینترنتی بسیار توسعه یافته و یکی از ابزارهای دولت برای اشتغال زایی و ارائه خدمات به شهروندان به حساب میآید، لذا اگرتدابیری اتخاذ نشود و راه حلهایی برای جلوگیری از سوء استفاده مجرمان مطرح نشود منجر به وارد آمدن خسارات جبران ناپذیر روحي، روانی و مالي به افراد میشود.

مجرمان و کلاهبرداران رایانهای صرفاً محدود به یک سری بنگاههای خاص نیستند و هرفرد میتواند با داشتن یک رایانه و برخورداری از خط اینترنت مرتکب یک جرم رایانهای شود و به یک مجرم مجازی تبدیل شود.

متأسفانه پیش از آنکه قانونگذاران و برنامه ریزان در ایران به فکر تدوین و تصویب قانون تجارت الکترونیکی بیفتند، سود جویان و کلاهبرداران، از امکانات منحصربه فرد این شبکه استفاده کرده و با اجرای طرح های دهن پرکن و مردم فریب، به خالی کردن جیب مردم مشغول شدند.

پس از کش و قوسهای فراوان، قانون مجازاتهای جرایم رایانهای در ایران مشتمل بر 56 ماده و 25 تبصره نجم خرداد ماه 1388 در مجلس شورای اسلامی تصویب و در 20 خرداد 1388 تایید شورای نگهبان رسید و در تاریخ 10 تیرماه 1388 توسط رئیس جمهور به وزارت دادگستری ابلاغ شد که فصل سوم آن شامل سرقت و کلاهبرداری مرتبط با رایانه میباشد.

مجازات این جرم در ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای؛ رد مال به صاحب آن و حبس یا جزای نقدی یا هردو مجازات، در نظر گرفته شده است.

طی بررسی بعمل آمده استان مازندران ؛ در سال 1398 به طور کلی میزان وقوع سرقت و کلاهبرداری مرتبط با رایانه , در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 48 درصد افزایش داشته است و این میزان افزایش به ترتیب در شهرستان های قائمشهر–آمل-بابل و بهشهر ؛ نمود بیشتری داشته است.

این در حالی است که در تعدادی از شهرستان ها همانند رامسر، سوادکوه، کلاردشت، سوادکوه شمالی، میاندورود، محمودآبادو... وقوع این بزه منفی می باشد.در ضمن از لحاظ کشف , افزایش چند برابری و در دستگیری ها 56درصد افزایش را نشان می دهد.

وضعیت آماری استان مازندران نشان از آن دارد علیرغم فعالیت پلیس فتا در کشف و دستگیری متهمان این بزه، متأسفانه میزان وقوع روند افزایشی خود رادارد و ضرورت اقدامات پیشگیرانه توسط دستگاه های مرتبط به خصوص اصحاب رسانه برای افزایش میزان آگاهی عموم از شیوه و شگردهای کلاهبرداری اینترنتی بیشتر ملموس می شود و آجاد مردم باید سواد استفاده از تجهیزات رایانه ای خود را بالا برده تا مورد سوء استفاده و کلاهبرداری افراد سودجو واقع نگردند.

از سویی استان مازندران یکی از استان هایی است که میزان کاربر فضای سایبری آن در سطح کشور بالاست و این در حالی است که یکی از استان هایی است که در سطح کشور بیشترین میزان بیکاری افراد تحصیلکرده و آشنا با فضای سایبری را دارد و این موضوع در کنار شرایط کرونایی کشور و استان مازندران که در وضعیت قرمز قرار دارد و الزام بر این شده که مردم بسیاری از کارهای خود را از طریق فضای مجازی انچام دهند.

لذا می طلبد در کنار اقدامات پیشگیرانه توسط دستگاه های متولی در فضای واقعی همانند افزایش فرصت های شغلی و رفع دغدغه های اقتصادی مردم به خصوص قشر جوان ، دستگاه های مرتبط فرهنگی و رسانه ای در فضای مجازی فعالیت پیشگیرانه را با هدف افزون نمودن هوشیاری و آگاهی مردم بیش از قبل ارتقاء دهند.

تهیه و تنظیم:معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان مازندران-اداره برآورد و افکارسنجی