وارش نیوز ، این در حالی است که والدین باید در برخورد با لجبازی کودک خود طوری رفتار کنند که او یاد بگیرد با لجبازی نمیتواند خواستههایش را پیش ببرد.
لطفا بین لجبازی با مصمم بودن فرق بگذارید و ابتدا اطمینان حاصل کنید که آیا کودک شما لجباز است یا مصمم.
مصمم بودن یعنی سرسختی مثبت در رسیدن به اهداف سودمند و غلبهی بر موانع. اغلبِ والدینی که خودشان اینگونه هستند، دلشان میخواهد کودکشان نیز از عزم راسخ برخوردار باشد. بنابراین سرسختی کودکی که برای پیروزی در یک رقابت ورزشی تلاش میکند، نباید با سرسختی یک کودک لجباز همسان تعبیر شود، چرا که لجبازی یعنی پافشاری مصرانهای که از روی جهل و ناپختگی باشد.
کودک لجباز به هیچ وجه حاضر نیست کوچک ترین تغییری در رویهی خود ایجاد کند و هدفش صرفا این است که ساز مخالف بزند و نهایتا حرف خودش را به کُرسی بنشاند. مثلا سرسختی بیجا در انتخاب غذا یا لباس چیزی جز لجبازی و کجخلقی ناموجه نیست. به بیان دیگر، سرسختی در وجه مثبت حاکی از قاطعیت و ارادهی قوی و در وجه منفی بیانگر لجبازی و ستیزهجویی است.
ویژگیهای کودکان لجباز:
*نیاز شدیدی به توجه و شنیده شدن حس میکنند
*میلِ تندخویانهای به مستقل بودن دارند
*بیشتر از همسالان خود کجخلقی میکنند
*در انجام آنچه مورد پسندشان است وظیفهشناس ظاهر میشوند
*رئیس مآبانه رفتار میکنند
*کارها را با سرعت دلخواه خودشان پیش میبرند.
راهکارهای مناسب برای کمک به کودک لجباز:
۱. به او فرصت شنیده شدن بدهید
برقراری ارتباط یک مسیر دوطرفه است. اگر میخواهید کودک لجباز شما به حرفتان گوش کند، اول از همه باید حرف او را بشنوید.
کودکان لجباز اگر احساس کنند که قرار نیست حرفشان را بشنوید، ممکن است فورا حالت تدافعی به خود بگیرند. پس هروقت کودکتان روی انجام دادن یا ندادن کاری لجبازی کرد، بهجای اینکه بلافاصله حکم صادر کنید و فرصت شنیده شدن را از او بگیرید، با نرمی و ملایمت به کودک خود نزدیک شوید و به یک گفتوگوی سالم دعوتش کنید تا او نیز بتواند علت مخالفتش را توضیح بدهد.
۲. با او ارتباط نزدیک برقرار کنید
وقتی کودک خود را به انجام کاری مجبور میکنید، خودتان باعث میشوید که نافرمانی کند و دقیقا به انجام همان کاری که نهی کردهاید ترغیب شود. این مقاومت کودک در واقع یک واکنش غریزی در پاسخ به اجبار است .
مثلا اگر از وقت خواب کودک ششسالهتان گذشته است و او هنوز اصرار دارد که کارتون تماشا کند، نباید با اجبار به سمت تختخواب هدایتش کنید. در عوض کنارش بنشینید و خودتان را به کارتونی که تماشا میکند علاقهمند نشان بدهید تا با مشاهدهی ابراز همدلی شما نرم شود و راحتتر به حرفتان گوش کند.
۳. به او حق انتخاب بدهید
بهجای اینکه به کودک لجباز خود امر کنید، به او حق انتخاب بدهید. مثلا بگویید: «خُب دیگه وقت خوابه. عزیزم دلت میخواد کدوم قصه رو برات بخونم؟» و سپس اسم چند قصه را نام ببرید. اگر کودکتان هنوز نافرمانی کرد و گفت: «من نمیخوام برم تو جام!»، آرامش خود را حفظ کنید و با جدیت بگویید: «اما این جزو انتخابایی که میتونی داشته باشی نیست.»
۴. آرامش خود را حفظ کنید
اگر به لجبازی کودک خود با داد و بیداد پاسخ بدهید، گفتوگوی عادیِ بین شما و کودکتان در نهایت به جایی کشیده خواهد شد که از هر دو طرفتان فقط صدای جیغ شنیده میشود. داد و بیداد شما در واقع جرقهای است برای شروع یک درگیری کلامی که فقط اوضاع را بدتر میکند. یادتان باشد که او کودک و ناپخته است و شما که بالغ و فهمیده هستید وظیفه دارید جریان گفتوگو را به سمتی هدایت کنید که به یک نتیجهی معقول برسید.
۵ . با او همکاری کنید
کودکان لجباز در مورد اینکه چگونه با آنها رفتار میشود، روحیهی بسیار حساسی دارند. پس در صحبت با این قبیل کودکان نسبت به لحن، زبان بدن و کلماتی که استفاده میکنید محتاط باشید.
اگر رفتار شما باعث آزار کودک لجبازتان شود، حالت تدافعی به خود خواهد گرفت و ممکن است سرکشی و حاضرجوابی کند و رفتارهای پرخاشگرانه ازخود نشان بدهد.
آگاه باشید که نحوهی رفتار شما تأثیر خیلی زیادی در طرز پاسخگویی کودکتان خواهد داشت. مثلا به جای «ازت می خوام که این کار رو انجام بدی.» از جملاتی مانند «بیا با هم دیگه این کار رو انجام بدیم.»
تهیه و تنظیم: فاطمه آریانژاد،کارشناش ارشد روانشناسی مرکز مشاوره آرامش فرماندهی انتظامی مازندران