وارش نیوز: به گزارش ایرنا، سید مرتضی موسویان معتقد است اگر مردم در راستای ارتقای سواد رسانه ای به ارائه گزارش درباره سایتهای متخلف پرداخته و طرح شکایت کنند، بسیاری از مشکلات در فضای مجازی حل خواهد شد.
وی درباره کلاهبرداری و اقدامات مجرمانه از سوی برخی سایتهای اینترنتی به خبرنگار قضایی ایرنا، گفت: یکی از مواردی که کاستی آن در ایران دیده میشود، وقت نگذاشتن برای طرح شکایت است. باید این فرهنگ در کشور ایجاد شود که مردم در صورت ضرر مالی با ارسال گزارشی ساده از سایت متخلف شکایت کنند.
موسویان افزود: به عبارت دیگر تا شاکی وجود نداشته باشد، پروندهای تشکیل نشده و حقی گرفته نمیشود که به صاحب حق بازگردانده شود.
به اعتقاد رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال، فرهنگ سازی برای مشارکت مردم در گزارشدهی به ارتقای سواد رسانهای منجر میشود چرا که مردم خود تشخیص میدهند که چه موضوعاتی نباید در سایتها وجود داشته باشد.
این کارشناس حوزه رسانه با دعوت از مردم به مطالعه جرائم رایانهای و آشنا شدن با مصادیق این جرائم، گفت: فرهنگ سازی را باید از مردم شروع کنیم چرا که حتی مرکز فنآوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال نیز خود در ابتدای راه است.
موسویان به عنوان نمونه سایتهای قمار را یکی از مصادیق مجرمانه دانست و گفت: با توجه به این که در جرائم رایانهای در قانون مشخص شده به راحتی می توان چنین سایتهایی را فیلتر کرد.
فهرست مصادیق محتوای مجرمانه بر اساس اعلام پلیس فتا شامل جرائمی است که محتوای مطالب علیه عفت و اخلاق عمومی، مقدسات اسلامی، امنیت و آسایش عمومی، مقامات و نهادهای دولتی و عمومی در فضای مجازی مطرح می شود.
** مردم بهترین گزینه برای ممیزی در فضای مجازی هستند
رئیس مرکز فنآوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اگر مسئولیت اجتماعی را به خود کسب و کارها و مردم بسپاریم آنها بهتر از ما عمل میکنند. از ناشرانی که برنامه های کاربردی را در حوزه های مختلف مانند معماری یا نورپردازی بر روی حامل (دی وی دی) ارائه می دادند برای آموزش بحث جرائم دعوت کردیم و حالا با رعایت خود آنان مشکلات ما در این زمینه کاهش یافته است. چون مردم هنجارپذیر هستند و ما باید تنها حدود را مشخص کنیم.
موسویان افزود: در فضای مجازی نمیتوان ممیزی را واسطه انجام دهد و ممیزی را خود فردی که محتوا را تولید می کند، همان ابتدا باید انجام دهد. در آمریکا اگر یک سایت داشته باشید و آنچه را که پذیرفته اید رعایت کنید ولی خلاف آن عمل کنید، بعد از سه دقیقه سایت شما فیلتر می شود و در هیچ جایی نمی توانید آن را از فیلتر در آورید و نام آن سایت قابل تغییر نیست.
موسویان افزود: در همه جای دنیا این محدودیت ها وجود دارد. هر برنامه خارجی را که می خواهید نصب کنید به شما اعلام می کنند اگر مقررات را رعایت می کنید، آن را نصب کنید و آن علامت زدن به معنای موافقت شما با رعایت آن قوانین است و در ایران نیز باید این کار صورت گیرد.
** ناشناس در فضای مجازی معنا ندارد
موسویان گفت: امروز تکنولوژی به گونه ای در دنیا رشد پیدا کرده که امکان محدودیت ندارد و در واقع مرزها برداشته شده و همه چیز شفاف است. انسان همه جا دیده می شود و در کشورهای دیگر مسایلی در این زمینه مطرح هست. از جمله این که هیچ کسی، ناشناس بودن را در فضای مجازی نمی پذیرد.
وی افزود: به همین دلیل بسیاری از کشورهای معتقدند کسی که به عنوان ناشناس وارد فضای مجازی می شود، باید با مجازات شدید روبرو شود. مثلا در کشور مالزی قانون بسیار سختی وضع شده و یا در آلمان برای تخلف در فضای مجازی تا سقف 50 هزار یورو جریمه پیش بینی شده است.
** طرح احراز هویت بر زمین مانده است
موسویان گفت: بر همین اساس طرحی از سال 93 در مرکز ملی فضای مجازی مطرح شده که همچنان بر روی زمین مانده و آن بحث احراز هویت است تا هیچ کسی با پروتکل اینترنت (آی. پی) دیگری وارد نشود. محیط مجازی وقتی می تواند برای ما پیشرفت و توسعه ایجاد کند و هزینه ها را کم کند که افراد نتوانند به شکل گمنام وارد آن شوند. بنابراین در هیچ جای دنیا کسی را نداریم که کسب و کار داشته باشد ولی گمنام فعالیت کند.
وی افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به همه بسترهای حامل محتوا به جای «شابک»، «شامد» (شناسه الکترونیکی ثبت ملی محتوای دیجیتالی) می دهد که اجازه تعامل با کسی را می دهد که دارنده بستر است و بستر و محتوا را می بیند.
به گفته موسویان در شابک جرائم موجود به صورت فهرست آمده که کارگروه مصادیق مجرمانه با چه جرائمی برخورد می کند و اگر کاربری یکی از این جرائم را دید، می تواند گزارش کرده و نظر خود را ارائه دهد.
وی افزود: تاکنون بیش از 50 هزار سایت، اپلیکیشن، کانال و صفحه در شبکههای اجتماعی کد شامد را دریافت کردهاند. به این ترتیب هر کس به عنوان عضو وارد آن میشود، ظرف سه دقیقه هویتش برای ما آشکار می شود و ما به او یک نشان نقره ای میدهیم و مردم متوجه میشوند که فرد دارنده این بستر، فردی گمنام نیست.
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال گفت: از طرف دیگر این بستر را در اختیار نهادهایی خواهیم گذاشت که مأموریتهای مشخصی دارند. مثلا تمام بازیها در اختیار بنیاد ملی بازی هاست که این شامد نقره ای را به طلایی تبدیل میکند. به همین ترتیب سایتهای مربوط به کسب و کارها به اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی ارتباط پیدا میکنند.
وی افزود: همچنین سایتهای مربوط به حوزههای بهداشت و درمان یا آموزش و پرورش به وزارت بهداشت و آموزش و پرورش ارتباط دارند و بر همین اساس در مجموع فضای ناشناسی را به فضای شناسا تبدیل می کنیم و مردم متوجه میشوند که اگر تخلفی به وجود بیاید، میتوانند گزارش کنند تا تصحیح شود.
موسویان اظهار امیدواری کرد تا ماده واحده ای که در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این زمینه وجود دارد، هر چه زودتر به تصویب برسد و مصوبه شورای عالی فضای مجازی نیز اجرا شود.
وی افزود: البته اکنون بسترهایی که بیش از پنج هزار دنبال کننده دارند، موظف به ثبت نام هستند تا شامد بگیرند و بعد محدوده خود را مشخص میکنند و ما نیز این سایتها و کانالها را به مراکزی که باید تخصصی نظر بدهند، اعلام میکنیم تا آنها این بسترها را رصد کرده و اشراف لازم را بر آنها داشته باشند.
موسویان اضافه کرد: مرکز فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال نیز در این زمینه برنامهریزی هایی دارد و از هوش مصنوعی برای رصد کردن کمک میگیریم و در قالب طرح فرهنگ یار نیز با 35 هزار عضو ضمن ارائه آموزشهای رایگان و تهیه بستهها و هدیههای فرهنگی در زمینه های مختلف فعالیت می کنیم.
**نشان طلایی و نشان نقرهای
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال گفت: هسته ستاد مرکزی وجود دارد که بعد از گزارش میتواند یک شامد را از طلایی به نقرهای برگرداند. مثلا کسی که تا دیروز نشان طلایی داشت، اگر مردم آن را نقره ای ببیند، دیگر به آن اطمینان نخواهند داشت. یکی از سایت ها با کسب و کار پر رونق نتوانست شامد نقره ای را تحمل کند و پس از یک هفته با رعایت مقررات و شرایط اعلام شده توانست به شامد طلایی تبدیل شود.
وی افزود: در بحث فضای مجازی همه چیز باید به صورت مشارکت جمعی به جلو برود. یعنی اگر رصد میکنیم باید مردم را دخالت بدهیم و اگر با مشکلات فرهنگی یا آسیبهای اجتماعی روبرو هستیم باید مردم را دخالت دهیم. بنابراین آنچه در فضای مجازی باید انجام شود این است که یک محیط قابل مدیریت ایجاد کنیم و بر همین اساس معتقدم تلگرامی را که بتوان مدیریت کرد بهتر از تلگرام بدون مدیریت است.
این کارشناس حوزه ارتباطات خواستار همکاری بیشتر سایر نهادها به ویژه در مسائل سلبی شد و گفت: باید به ضابطهها توجه کرد. مثلا برخی از مسائل سلبی به دست دادستانی است و اقدام نیز توسط آی.سی.تی انجام می شود و برخورد نیز با نیروی انتظامی است و همه باید کار خود را در این زمینه انجام دهند.
ضمیمه :