امروز : جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۷:۵۹
سرویس : اجتماعی زمان :   ۱۴۰۰/۴/۲۲ - ۱۱:۰۲ شناسه خبر : ۱۱۱۶۶

جنگل هایی که تا ابد و یک روز نمی ماند! مازندران- وارش نیوز/ در دهه های اخیر با پیشرفت و توسعه فعالیت های بشری و سودجویی برخی افراد جنگل های ارزشمند مازندران هرروز آب می رود و این کاهش پوشش جنگلی حکایت از روزهای بد را برای کشوری مانند ایران که از لحاظ پوشش جنگلی ضعیف است می دهد.

 

جنگل نقش به سزایی در ایجاد هوای پاک و سالم داشته و منشا بسیاری از رودخانه ها و چشمه هاست. کارشناسان معتقدند، جنگل ها فارغ از نگاه اقتصادی به چوب و فرآورده های آن، مزایای منحصر به فردی چون پیشگیری از وقوع سیلاب و فرسایش خاک و رانش زمین، تامین ذخایر منابع آب زیرزمینی، تثبیت و حاصلخیزی خاک، کاهش آلاینده ها، جذب کربن و گرد و غبار و برخی گازهای شیمیایی، اعتدال در وضعیت آب و هوایی و کاهش دمای هوا دارند و از مولفه های زمینه ساز توسعه پایدار در هر سرزمین محسوب می شوند.
بر اساس شاخص سازمان ملل کشورهایی که پوشش جنگل آن ها کمتر از ۲۵ درصد مساحت کشورشان باشد، به لحاظ جنگلی فقیر محسوب می شوند، حال آن که ایران با ۷ درصد پوشش جنگلی نسبت به مساحت خود در زمره فقیرترین ها است.
متاسفانه در دهه های اخیر با پیشرفت و توسعه فعالیت های ناموزون بشری اثرات زیانبار بسیاری بر منابع طبیعی و به ویژه جنگل ها تحمیل شده است. رشد و افزایش نامحدود جمعیت در برابر منابع طبیعی محدود، باعث برهم خوردن توازن در طبیعت شده است به طوری که در ایجاد بسیاری از مخاطرات و بلایای طبیعی ردپای انسان مشاهده می شود.
اما کاربرد و فواید جنگل ها تنها به آنچه گفته شد محدود نمی شود، بر اساس برخی برآوردها هر هکتار جنگل قادر است ضمن جذب گاز کربنیک، سالانه ۲.۵ تن اکسیژن (نیاز ۱۰نفر در سال) را آزاد کند.
مطابق تحقیق دیگری که به بررسی عرصه های جنگلی در مقابل عرصه های تغییر کاربری داده شده به کشاورزی و مسکونی پرداخته است، مقدار مواد آلی، جرم مخصوص ظاهری،میانگین وزنی قطر خاکدانه، نیتروژن و تنفس میکروبی خاک کشاورزی و مسکونی بیش از ۵۰ درصد کمتر از خاک جنگلی است، اما مقدار کربنات ها و هدایت الکتریکی در دو کاربری شهر و کشاورزی معادل ۸۰ درصد بیشتر از اراضی جنگلی برآورد شد.

همچنین در این تحقیق بیشترین سرعت نفوذپذیری آب در خاک جنگل و کمترین در کاربری مسکونی مشاهده گردید.
تمامی این تحقیقات، آمارها و مستندات، به انضمام گفتار کارشناسان دلیل این موضوع است که جنگل  ها یکی از سودمندترین و حیاتی ترین منابع و نعمت های الهی پس از آب و مهمترین ثروت هر جامعه و امانتی برای آیندگان است، اما چرا نعمتی با این درجه از اهمیت با کنترل و نظارت شدید در کشور مواجه نیست و عرصه های جنگلی به هر دلیلی رفته رفته کاهش می یابند.

*از دست دادن جنگل ها خیانت در حق نسل های آینده است

یک عضو شورای هماهنگی شبکه ملی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور نابودی و از دست دادن جنگل ها را به مثابه خیانت در حق نسل های آینده قلمداد کرده و معتقد است: اگر درخت قطع شود یا از بین برود اما عرصه جنگلی وجود داشته باشد، طبیعت قادر است خود را مجددا بازسازی کند اما جنایت زمانی رخ می دهد که هم جنگل و هم عرصه جنگلی به کاربری های دیگری تغییر یافته و این دو حوزه از دست برود.
مسعود مولانا در گفت و گو با ایسنا، ضمن بیان این موضوع که عرصه جنگلی تبدیل شده به اراضی کشاورزی در صورت دست نخورده ماندن، بیش از ۲۰۰ سال زمان نیاز دارد تا احیا شود، تصریح کرد: اکوسیستم مجموعه ای از میلیون ها موجود زنده است که بخشی از آن به عنوان ریزباکتری ها در درون خاک قرار دارند و سبب تقویت خاک و مرغوبیت آن می شوند، تبدیل عرصه باعث نابودی این موجودات خواهد شد.
وی افزود: یک سانتیمتر مکعب خاک جنگلی در شرایط مطلوب شمال کشور طی ۵۰۰ سال ساخته شده است که این زمان در مناطق دیگر کشور به ۷۰۰ تا ۸۰۰ سال زمان نیاز دارد، بنابراین تغییر و نخریب عرصه جنگلی در حقیقت از بین بردن خاک مرغوب میلیون ها ساله است.
این کارشناس و فعال محیط زیستی فاجعه دیگر را عدم آگاهی عمومی نسبت به ویژگی کم نظیر جنگل ها در تثبیت کربن عنوان کرد و افزود: تنها آب و جنگل قادر به جذب کربن هستند، درختان از طریق اندام های خود دی اکسید کربن را جذب کرده و آن را در خاک تثبیت می کنند و همین موضوع در ترکیب با اجزای خاک سبب مرغوبیت خاک جنگلی و غنی شدن آن می شود.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور شیار خوردن و زیرو رو شدن خاک در اثر تغییر کاربری عرصه جنگلی را باعث آزاد شدن دی اکسید کربن میلیون ساله دانست و تاکید کرد: در این حالت جنگل و عرصه جنگلی تخریب شده و به دنبال آن دی اکسید کربن آزاد می شود، این موضوعی است که کمتر بیان می شود.
مولانا با نقبی به تغییرات اقلیمی که امروز اساسی ترین و مهم ترین بحران جهان تلقی می شود، تخریب جنگل و عرصه های جنگلی را مرتبط با آن دانست و خاطرنشان کرد: سیاست هایی که در جهت حفظ ذخایر جنگلی و عرصه های منابع طبیعی نباشد، ضد ملی و ضد جهانی است و موجب تشدید بحران تغییرات اقلیمی می شود که این موضوع مهم ترین مخاطرات نسل آینده است.
وی با بیان اینکه چرخه کربن آزاد شده در اثر تخریب عرصه های جنگلی، مطابق اثر پروانه ای، از طریق آب و هوا به تمام نقاط دنیا منتقل می شود، گفت: دنیا دهکده کوچکی است که هیچ کس در آن محصور در قلعه امن نیست و هر آسیبی رسانی، به مناطق دیگر منتقل خواهد شد که نمونه بارز آن ویروس کروناست.
این فعال اجتماعی و زیست محیطی بااشاره به جنگل آمازون که ۳۰ درصد اکسیژن دنیا را تامین کرده و ۳۰ درصد تثبیت کربن دنیا را نیز انجام می دهد، یادآور شد: ضرر و آسیب ناشی از تخریب، آتش سوزی و یا از بین رفتن چنین منابعی، متوجه همه دنیاست و این عرصه تنها متعلق به کشور برزیل نیست، این موضوع برای ایران نیز صادق است.

*عرصه های جنگلی یک سرمایه جهانی است

مولانا با تاکید بر اینکه در مورد تخریب و از بین رفتن عرصه های محیط زیست و منابع طبیعی، حق اعتراض برای همه مردم جهان نسبت به جغرافیای تخریب شده وجود دارد و این موضع در انحصار مرزها و ملیت ها نیست، گفت: عرصه های جنگلی یک سرمایه جهانی است و منحصر به ملیت نمی شود، بنابراین هر کشور باید امین و میراث دار این سرمایه باشد.
وی به نابودی نیمی از جنگل های دنیا طی ۵۰۰ سال گذشته اشاره کرد و هشدار داد: از ۸ میلیارد هکتار جنگل های دنیا اکنون ۴ میلیارد هکتار باقی مانده و مطابق آمار سالانه ۱۷ میلیون هکتار از جنگل های زمین از بین می رود که این تخریب سالانه ادامه دارد.
عضو شبکه ملی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور از افزایش سالانه دی اکسید کربن و متان در اتمسفر سخن گفت و اظهار کرد: وجود این عناصر در جو، مانع خروج گرما شده و همانند یک گلخانه که با پتو پوشانده شود عمل می کند(اثر گلخانه ای)، در واقع پدیده گرمایش زمین که با آن مواجهیم متاثر از این رخداد است.  

*افزایش گرمای زمین با حفظ جنگل ها مرتبط است

مولانا افزایش گرمایش ۲۰ سال اخیر دنیا را یک درجه سانتیگراد و خاورمیانه را ۱.۵ درجه سانتیگراد اعلام و تاکید کرد: شرایط در خاورمیانه به دلایل متعدد نگران کننده تر از سایر نقاط دنیا است و گرما در ایران نیز نسبت به ۲۰ گذشته یک و نیم درجه افزایش یافته است، بنابراین حفظ و حراست از عرصه های جنگلی زاگرس و البرز به ویژه جنگل های هیرکانی بیش از پیش ضرورت دارد.
وی مشکلات معیشتی و اقتصادی را سبب هجوم سودجویان به عرصه های جنگلی دانست و تصریح کرد: کشورهای توسعه یافته، سوخت و برق رایگان در اختیار حاشیه نشینان جنگل قرار می دهند تا آنها برای تهیه هیزم و یا سودجویی ناشی از قطع درختان به جنگل آسیب نزنند، اما در ایران شرایط اقتصادی باعث دستبرد به جنگل ها شده و هم اکنون بخش وسیعی از تخریب جنگل های زاگرس برای استحصال زغال است.
عضو شورای هماهنگی شبکه ملی تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی کشور با بیان اینکه فقر، گرسنگی و احتیاج مقدمه خسارت به منابع طبیعی و جنگل هاست، گفت: شما به یک فرد محتاج نمی توانید معنای حفاظت از محیط زیست را تفهیم کنید، فرد محتاج درخت را به بهانه کسب درآمد قطع می کند، زیرا معیشت جایگزین برای این افراد و بسته های حمایتی در نظر گرفته نشده است.
مولانا با انتقاد از نگاه درآمدزایی نسبت به جنگل خاطرنشان کرد: ۶ خاصیت و ویژگی بسیار بزرگ و مهم جنگل براحتی با نگاه فروش چوب درختان برای کسب درآمد نادیده گرفته می شود که این موضوع نیاز به فرهنگ سازی دارد.
وی در پایان ضمن ابراز گلایه از رویکردهای غلط جنگداری در کشور که سبب کاهش ۵۰ درصدی مساحت جنگل ها طی ۶۰ سال گذشته شده است تاکید کرد: کشورهایی که از جنگل بهره برداری می کنند به ازای قطع یک درخت ۲ نهال غرس می کنند؛ به عنوان مثال مساحت جنگل های روسیه مدتهاست کاهش پیدا نکرده زیرا طرح جایگزینی مستمر اجرا می شود.

مطابق آنچه در گزارش آمده و بنابر حساسیت موضوع حفاظت از جنگل ها به عنوان یکی از حیاتی ترین سرمایه ها و نعمات خدادادی و نیز مهمترین ثروت ملی، و با توجه به کارکردهای غیرقابل انکار و کم نظیر عرصه های جنگلی در بهبودی آب و هوا و شرایط زندگی جامعه، ضروری است نهادهای نظارتی و حتی امنیتی کشور با مداخله در این موضوع و تمرکز جدی بر حفظ و حراست اصولی از این نعمت بزرگ، مانع از قطع، تخریب و نابودی جنگل و عرصه های جنگلی شوند تا نسل آینده نیز از این مولفه مهم حیات، آبادانی و توسعه برخوردار باشد./ ایسنا

ارسال نظر

نام :
ایمیل:(اختیاری)
متن نظر:
ارسال

• نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.


• نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.


آخرین اخبار
بیشتر